خطوط سراسری گاز چیست و در ایران چند IGAT وجود دارد؟
خطوط سراسری گاز (IGAT):
خطوط سراسری گاز (Iranian Gas Trunkline) یا IGAT، شبکهای گسترده از خطوط لوله انتقال گاز فشار قوی در ایران هستند که وظیفه انتقال گاز طبیعی از میادین تولید به پالایشگاههای گاز، ایستگاههای تقویت فشار، مراکز مصرف (شهرها، نیروگاهها، صنایع و…) و خطوط صادراتی را بر عهده دارند. این خطوط، و نقش حیاتی در تامین انرژی و توسعه اقتصادی ایران ایفا میکنند.
ویژگیهای خطوط سراسری گاز:
- فشار بالا: خطوط IGAT با فشار بسیار بالایی (معمولاً 70 تا 105 بار) کار میکنند تا بتوانند حجم زیادی از گاز را در مسافتهای طولانی منتقل کنند.
- قطر زیاد: قطر این خطوط معمولاً بین 48 تا 56 اینچ است تا ظرفیت انتقال گاز را افزایش دهند.
- پوشش گسترده: خطوط IGAT سراسر کشور را پوشش میدهند و به تمامی استانها و شهرهای بزرگ متصل هستند.
- ایستگاههای تقویت فشار: در طول مسیر خطوط IGAT، ایستگاههای تقویت فشار (Compressor Stations) وجود دارند که فشار گاز را افزایش میدهند تا افت فشار ناشی از اصطکاک و طول مسیر را جبران کنند.
- ایستگاههای شیر بینراهی: در طول مسیر خطوط IGAT، ایستگاههای شیر بینراهی (Block Valve Stations) وجود دارند که برای قطع و وصل جریان گاز در مواقع اضطراری و تعمیرات استفاده میشوند.
تعداد خطوط سراسری گاز در ایران (IGAT):
در حال حاضر، 11 خط لوله سراسری انتقال گاز (IGAT) در ایران وجود دارد که در حال بهرهبرداری هستند و چندین خط دیگر نیز در دست مطالعه، طراحی و اجرا قرار دارند. این خطوط به ترتیب شماره عبارتند از:
- IGAT-1: اولین خط سراسری گاز ایران که در دهه 1350 احداث شد و گاز را از میدان گازی بیجار در شمال غرب ایران به تهران منتقل میکند.
- IGAT-2: این خط در دهه 1350 احداث شد و گاز را از میدان گازی کنگان در جنوب ایران به اصفهان و تهران منتقل میکند.
- IGAT-3: این خط در دهه 1370 احداث شد و گاز را از میدان گازی پارس جنوبی به اصفهان و تهران منتقل میکند.
- IGAT-4: این خط در دهه 1380 احداث شد و گاز را از میدان گازی پارس جنوبی به شمال و شمال شرق ایران منتقل میکند.
- IGAT-5: این خط در دهه 1380 احداث شد و گاز را از میدان گازی پارس جنوبی به غرب ایران منتقل میکند.
- IGAT-6: این خط در دهه 1380 احداث شد و گاز را از میدان گازی پارس جنوبی به شمال غرب ایران منتقل میکند.
- IGAT-7: این خط در دهه 1390 احداث شد و گاز را از میدان گازی پارس جنوبی به جنوب شرق ایران منتقل میکند.
- IGAT-8: این خط در دهه 1390 احداث شد و گاز را از میدان گازی پارس جنوبی به شمال ایران منتقل میکند.
- IGAT-9: این خط در دهه 1390 احداث شد و گاز را از میدان گازی پارس جنوبی به مرکز ایران منتقل میکند.
- IGAT-10: این خط در دهه 1390 احداث شد و گاز را از میدان گازی پارس جنوبی به غرب ایران منتقل میکند.
- IGAT-11: این خط در حال احداث است و گاز را از میدان گازی پارس جنوبی به شمال شرق ایران منتقل میکند.
این خطوط سراسری گاز، شبکه اصلی انتقال گاز در ایران را تشکیل میدهند و نقش اساسی در تامین انرژی کشور و توسعه اقتصادی دارند.
خطوط سراسری گاز ایران (IGAT) به دلیل گستردگی و پوشش سراسری، تقریباً تمام استانهای کشور را در بر میگیرند. با این حال، دسترسی مستقیم و میزان پوشش در هر استان ممکن است متفاوت باشد. به طور کلی، میتوان گفت که خطوط IGAT به طور مستقیم یا غیرمستقیم (از طریق شبکههای توزیع استانی) به تمام استانهای ایران متصل هستند.
استانهایی که به طور مستقیم توسط خطوط سراسری گاز پوشش داده میشوند:
استانهای زیر به طور مستقیم توسط خطوط سراسری گاز (IGAT) پوشش داده میشوند و ایستگاههای تقلیل فشار گاز در این استانها به خطوط IGAT متصل هستند:
- آذربایجان شرقی
- آذربایجان غربی
- اردبیل
- اصفهان
- البرز
- ایلام
- بوشهر
- تهران
- چهارمحال و بختیاری
- خراسان جنوبی
- خراسان رضوی
- خراسان شمالی
- خوزستان
- زنجان
- سمنان
- سیستان و بلوچستان
- فارس
- قزوین
- قم
- کردستان
- کرمان
- کرمانشاه
- کهگیلویه و بویراحمد
- گلستان
- گیلان
- لرستان
- مازندران
- مرکزی
- هرمزگان
- همدان
- یزد
نحوه دسترسی سایر استانها به گاز:
استانهایی که به طور مستقیم توسط خطوط IGAT پوشش داده نمیشوند، از طریق شبکههای توزیع استانی به گاز دسترسی پیدا میکنند. این شبکهها گاز را از خطوط IGAT دریافت کرده و به شهرها، روستاها و صنایع مختلف در استان توزیع میکنند.
به طور خلاصه، خطوط سراسری گاز ایران (IGAT) با پوشش تقریباً تمام استانهای کشور، نقش حیاتی در تامین انرژی و توسعه اقتصادی ایران ایفا میکنند.
شرکت انتقال گاز ایران، مسئولیت بهرهبرداری و نگهداری از خطوط سراسری گاز (IGAT) را بر عهده دارد. این شرکت، برای مدیریت بهتر و کارآمدتر شبکه گسترده خطوط لوله، کشور را به 10 منطقه عملیاتی گاز تقسیم کرده است. هر منطقه عملیاتی، مسئولیت بهرهبرداری و نگهداری از بخشی از خطوط سراسری گاز و تاسیسات مرتبط را در محدوده جغرافیایی خود بر عهده دارد.
در اینجا لیست مناطق عملیاتی گاز ایران به همراه محدوده جغرافیایی تحت پوشش آنها آمده است:
- منطقه 1 عملیات انتقال گاز (مرکز: تهران): استانهای تهران، البرز، قزوین، قم، سمنان و بخشهایی از استان مرکزی
- منطقه 2 عملیات انتقال گاز (مرکز: اصفهان): استانهای اصفهان، یزد، چهارمحال و بختیاری و بخشهایی از استان مرکزی
- منطقه 3 عملیات انتقال گاز (مرکز: اهواز): استانهای خوزستان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و ایلام
- منطقه 4 عملیات انتقال گاز (مرکز: شیراز): استانهای فارس، بوشهر و هرمزگان
- منطقه 5 عملیات انتقال گاز (مرکز: کرمان): استانهای کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی
- منطقه 6 عملیات انتقال گاز (مرکز: مشهد): استانهای خراسان رضوی و خراسان شمالی
- منطقه 7 عملیات انتقال گاز (مرکز: تبریز): استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل
- منطقه 8 عملیات انتقال گاز (مرکز: ساری): استانهای مازندران، گلستان و گیلان
- منطقه 9 عملیات انتقال گاز (مرکز: کرمانشاه): استانهای کرمانشاه، کردستان و همدان
- منطقه 10 عملیات انتقال گاز (مرکز: زاهدان): استان سیستان و بلوچستان
نکات مهم:
- محدوده جغرافیایی هر منطقه عملیاتی ممکن است به طور دقیق با مرزهای استانی همپوشانی نداشته باشد.
- تاسیسات و خطوط لوله واقع در هر منطقه عملیاتی، تحت مسئولیت آن منطقه قرار دارند، حتی اگر در محدوده جغرافیایی استان دیگری واقع شده باشند.
- این تقسیمبندی مناطق عملیاتی، به منظور مدیریت بهینه و حفظ پایداری شبکه انتقال گاز در سراسر کشور انجام شده است.
بدون دیدگاه